اساس نامگذاري روزهايي از سال به نام بيماريهاي شايع در دنيا از سوي سازمان جهاني بهداشت، گسترش آگاهي در پيشگيري، كنترل و مراقبت از مبتلايان است. در همين راستا، دفتر برنامه جهاني آسم، اولين سهشنبه ماه مه ميلادي را به عنوان «روز جهاني آسم» برگزيده تا بتواند در نيل به هدفش كه همان بهبود وضعيت مراقبت از آسم با همكاري ساير گروههاي مراقبت بهداشتي در سراسر جهان معرفي شده است گامي بردارد. گراميداشت اين روز براي نخستين بار در سال 1998 دربيش از 35 كشور دنيا صورت گرفت و طي سالهاي بعد، مشاركت ساير كشورها افزايش يافت.
به گزارش سرويس بهداشت و درمان ايسنا، روز جهاني آسم، رويدادي است مهم در تقويم سلامت همه كشورهاي دنيا. علت اهميت اين روز نرخ بالاي شيوع آسم در جهان است. در حالي كه اين بيماري در كشورهاي صنعتي اغلب شناخته شده و زود كنترل ميشود اما در كشورهاي در حال توسعه به دليل تشخيص ديرهنگام، گران بودن هزينههاي درمان و عوامل دخيل ديگر، با مرگ و مير ناشي از آسم روبهرو هستيم و اين مساله لزوم رسيدگي و توجه جدي در افزايش آگاهي و سطح سلامت و بهداشت جوامع را بيش از پيش ضروري مينماياند.
بنا بر اعلام سازمان جهاني بهداشت در سال 2010 شمار مبتلايان به آسم در جهان حدود 300 ميليون نفر بوده كه بيش از 80 درصد مرگ و ميرهاي ناشي از اين بيماري در كشورهاي فقير يا با درآمد متوسط رخ ميدهد.
آسم، نوعي افزايش پاسخ راههاي هوايي ريه به محركهاي مختلف است كه افزايش تحريك پذيري و حساسيت مجاري هوايي ريه به محركهاي داخلي و خارجي سبب ايجاد التهاب در آنها ميشود و به صورت انقباض و تنگي گسترده مجاري هوايي بروز ميكند. در اين حالت بيمار به دليل تنگي شديد راههاي هوايي دچار تنگي نفس و سرفه ميشود.
دكتر عاطفه فخاريان، عضو مركز تحقيقات ريوي ايران آسم را به دو دسته آسمهاي آلرژيك و غير آلرژيك تقسيم كرده و ميگويد: در بيماراني كه آسم آنها زمينه آلرژيك دارد، علائم بيماريشان به دليل برخورداري از زمينه آلرژيك درموارد خاص در هنگام مواجهه با آنها پيدا و يا تشديد ميشود. آسمهاي بدون زمينه آلرژيك نيز در اثر مصرف يك داروي خاص، ورزش يا عامل خاصي به وجود ميآيند. آسمي كه زمينه آلرژي ندارد ممكن است ناشي از واكنش به داروهايي مانند آسپرين و يا ناشي از عوامل شغلي، عفونتهاي دستگاه تنفسي و يا به دليل ورزش ايجاد شده باشد.
در تعريف بيماريهاي آسمي آلرژيك، دكتر محمد طواف، مديرعامل كلينيك آلرژي تهران به خبرنگار ايسنا اظهار ميكند: آسم يك بيماري آلرژي دستگاه تنفس است. دستگاه تنفس شامل مخاط بيني، سينوسها، حلق، حنجره، پايه حنجره، برونش و ريه ميشود. به جز بيني، سينوس و حنجره كه در سر قرار دارند، بقيه اين اعضا در داخل بدن هستند. اما چون تمام مخاطهايي كه از بيني شروع ميشوند تا مخاط ريه، از يك جنس آفريده شدهاند زماني كه مخاط بيني حساس باشد، احتمال اينكه يك فرد به آسم مبتلا شود هميشه وجود خواهد داشت.
آسم يك بيماري پيش رونده است و ممكن است گاهي متوقف شود. برخي افراد بر اثر تحريك عفونتهاي مختلفي كه دربدنشان ايجاد ميشود دچار بيماري آسم شوند. ميتوان گفت آسم در حقيقت تنگي برگشت پذير راههاي هوايي است كه در زمان حمله بيمار دچار تنگي مجاري تنفسي ميشود. بايد در نظر داشت كه آسم يك بيماري قابل سرايت نيست اما زمينههاي ژنتيكي در ايجاد آن دخيل هستند و احتمال انتقال بيماري از والدين به فرزندان وجود دارد.
ارتباط ژنتيك و بيماري «آسم» از موضوعاتي است كه دكتر محمدرضا فضل اللهي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در گفتوگو با ايسنا به آن اشاره ميكند و در اين باره ميگويد: چنانچه يكي از والدين به اين بيماري مبتلا باشند احتمال انتقال بيماري به فرزندان 50 درصد و اگر هر دو نفر آسم داشته باشند اين احتمال به 70 درصد ميرسد.
در اين باره دكتر طواف نيز معتقد است: بيماريهاي آلرژيك ارثي است و بيماري ارثي پاك شدني نيست. بيماري هاي اينگونه به طور كامل درمان نميشوند و در طولاني مدت احتياج به كنترل و مراقبت دارند. اين كه يك فرد آسمي از ماهيت بيماري خود باخبر باشد، عوامل حساسيت زاي بيمارياش را بشناسد و از مواردي كه موجب تشديد آن ميشود اجتناب كند، ميتواند گام بزرگي درجلوگيري از پيشرفت بيمارياش بردارد و با در دست گرفتن زمام بيماري، زندگي راحت و آرامي را پشت سر بگذارد. آسم در همه ردههاي سني ديده ميشود و در كودكان به عنوان شايعترين بيماري مزمن التهابي شناخته ميشود.
متخصصان معتقدند كه بين سن و جنسيت با بروز آسم ارتباط مستقيمي وجود دارد كه دكتر فخاريان در اين باره ميگويد: پس از سن بلوغ، درصد شيوع آسم در ميان دختران و پسران معمولا برابر است ولي در بعضي شرايط جمعيت زنان مبتلا به آسم بيشتر ميشود كه به عواملي مانند سن نيز بستگي دارد. از جمله علائم بيماري آسم در يك حمله حاد، تنگي نفس، خسخس سينه و سرفه است. همچنين سرفههاي خشك پشت سر هم و متناوب از نشانههاي آسم مزمن است. بسياري از بيماران آسمي در شبها لحظات بدتري را ميگذرانند و درهنگام صبح و پس از خواب شبانه، احساس سختي در نفس كشيدن و فشار روي قفسه سينه را دارند.
آسم، دهمين عامل عمر از دست رفته در ايران
آسم به عنوان دهمين عامل عمر از دست رفته در ايران شناخته شده است و از نظر شيوع، جزو كشورهاي ميانه دنيا محسوب ميشود. آسم جزو بيماريهاي شايع و مزمن در كشور ماست.
دكتر معين رييس مركز تحقيقات ايمنولوژي، آسم و آلرژي نيز در همايشي كه سال گذشته به منظور بزرگداشت بيماري آسم برگزار شد، اعلام كرد كه با افزايش 13 درصدي شيوع آسم در كشور روبهرو هستيم كه اين ميزان در تهران به 35.4 رسيده است.
دكتر معين كودكان را اصليترين گروه درگير بيماريهاي آسم معرفي كرده و ميگويد: شيوع عوامل آسم در كودكان از 8 درصد به 12 درصد طي سالهاي گذشته افزايش يافته و بيماري آسم در تمام جهان به سمت گروههاي جوان در حال تغيير است.
آموزش، موثرترين راه براي پيشگيري بيماري آسم است و در حال حاضر بسياري از خانوادهها و پزشكان عمومي ازبيماري آسم اطلاعات مناسبي ندارند. كنترل بيماري آسم عزم جدي مسوولان ذيربط و تلاش تكتك افراد جامعه از خود بيماران، خانوادهها تا پزشكان كشور را ميطلبد.
نظرات شما عزیزان:
|